«Όποιος πηγαίνει
αργά …πάει σίγουρα»
Αν παραφράσουμε τον παλιό μύθο του Αισώπου με το λαγό και
τη χελώνα, θα μπορούσαμε να πούμε πως, σύμφωνα με τους ειδικούς, όσο λιγότερο
χτυπά η καρδιά μας τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχουμε να ζήσουμε περισσότερο.
Με την άθληση μπορούμε να το πετύχουμε!
«Σήμερα, γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας ότι όσο πιο αργός
είναι ο καρδιακός ρυθμός, τόσο μεγαλύτερο είναι το προσδόκιμο ζωής ενός
ανθρώπου», δήλωσε πρόσφατα ο Καθηγητής Ρομπέρτο Φεράρι, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής
Εταιρίας Καρδιολογίας. «Σε προοπτική μελέτη που πραγματοποιήσαμε, ξεκινώντας
από τον Δεκέμβριο του 2004, και στην οποία συμμετείχαν 10.917 άτομα από 33
χώρες, τα οποία αντιμετώπιζαν προβλήματα στις στεφανιαίες, διαπιστώσαμε ότι
όσοι παρουσίαζαν υψηλή καρδιακή συχνότητα (πάνω από 70 σφυγμούς), σε περίπτωση
οξέως επεισοδίου, όπως έμφραγμα ή κρίση στηθάγχης, είχαν λιγότερο ευνοϊκή
πρόγνωση και χρειάζονταν περισσότερο χρόνο θεραπείας και ανάρρωσης».
Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι ο υγιεινός τρόπος ζωής και
η σωματική άσκηση συμβάλλουν στη μακροζωία της καρδιάς. Τώρα όμως, οι
καρδιολόγοι επισημαίνουν ότι σημαντικό ρόλο παίζει και η καρδιακή συχνότητα.
Όσο πιο αργά δηλαδή χτυπάει μια καρδιά, τόσο πιο πολλά χρόνια κρατιέται στη
ζωή. Λες και υπάρχει ένας συγκεκριμένος αριθμός χτύπων που είναι
προγραμματισμένη να εκτελέσει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι με πιο
γρήγορο καρδιακό ρυθμό είναι καταδικασμένοι να ζήσουν λιγότερα χρόνια. Το σίγουρο
είναι ότι όσοι παρουσιάζουν βραδυκαρδία, είναι λιγότερο εκτεθειμένοι σε σοβαρά
προβλήματα, όπως αθηροσκλήρωση, εγκεφαλικά και εμφράγματα. Τα καλά νέα είναι
ότι ακόμα κι όσοι δεν είναι εκ γενετής τυχεροί, υπάρχουν τρόποι για να
επιβραδύνουν τον ρυθμό της καρδιάς τους και να περιορίσουν τις πιθανότητες να
αντιμετωπίσουν καρδιαγγειακές διαταραχές.
9,000 λίτρα αίματος σε κυκλοφορία
Το αίμα φτάνει σε κάθε σημείο του σώματος χάρη στους
σφυγμούς, που προκαλούνται από τη δραστηριότητα της καρδιακής σύσπασης. Η φάση
κατά την οποία η καρδιά συσπάται, λέγεται συστολική, ενώ η φάση κατά την οποία
γεμίζει αίμα, λέγεται διαστολική. Κάθε μέρα, η καρδιά διαχειρίζεται περίπου
εννιά χιλιάδες λίτρα αίματος, πραγματοποιώντας περίπου 100.000 σφυγμούς. Αρκούν
μερικοί πολλαπλασιασμοί για να καταλάβει κανείς ότι κατά τη διάρκεια της ζωής
εκτελούνται δισεκατομμύρια σφυγμοί. Όλη αυτή η δραστηριότητα έχει επιπτώσεις
πάνω στο κυκλοφορικό σύστημα.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, ένας αυξημένος αριθμός καρδιακών
παλμών το λεπτό συνεπάγεται όχι μόνο με πιο έντονη εργασία της καρδιάς, αλλά
και με μεγαλύτερη φθορά των αιμοφόρων αγγείων, κυρίως των αρτηριών που δέχονται
τη μεγαλύτερη ώθηση.
Από τι εξαρτάται η συχνότητα των παλμών;
Η συχνότητα των παλμών εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Τα παιδιά, για παράδειγμα, έχουν πιο γρήγορο καρδιακό ρυθμό, αφού ο εν
αναπτύξει οργανισμός τους απαιτεί μεγαλύτερη ποσότητα αίματος στους ιστούς. Από
την άλλη μεριά, οι γυναίκες έχουν κατά μέσο όρο περισσότερους σφυγμούς από τους
άντρες: πρόκειται για ένα φυσικό μηχανισμό, που οφείλεται στο γεγονός ότι τα
οιστρογόνα κάνουν τις αρτηρίες πιο ελαστικές στην πίεση του αίματος. Συνεπώς,
για να εξασφαλιστεί η σωστή τροφοδοσία οξυγόνου και τροφής σε όλα τα σημεία του
σώματος, δραστηριοποιείται ένας μηχανισμός που εντατικοποιεί τη συχνότητα των
παλμών. Σε γενικές γραμμές, οι ψηλόλιγνοι άνθρωποι τείνουν να έχουν
περισσότερους σφυγμούς από τους πιο μικροκαμωμένους, ενώ οι γυμνασμένοι
λιγότερους από τους αγύμναστους.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι καρδιακοί παλμοί θεωρούνται
«φυσιολογικοί» όταν ο αριθμός τους κυμαίνεται από 60 έως 100 το λεπτό. Αν είναι
λιγότεροι από το όριο, τότε γίνεται λόγος για βραδυκαρδία, ενώ αν είναι
περισσότεροι, για ταχυκαρδία. Οι καρδιολόγοι επισημαίνουν ότι όσο πιο υψηλός
είναι ο αριθμός των παλμών, τόσο μεγαλύτερη προσπάθεια θα πρέπει να κάνει
κάποιος να τους κρατάει σε χαμηλά επίπεδα, ειδικά αν η υψηλή καρδιακή συχνότητα
συνοδεύεται από παχυσαρκία, υψηλή χοληστερόλη, διαβήτη και άλλους παράγοντες
που προδιαθέτουν για καρδιοκυκλοφορικές διαταραχές.
Γνωρίζετε ότι η καρδιά της χελώνας χτυπά μόνο 6 παλμούς το λεπτό; Δεν είναι τυχαίο που ζει 150 χρόνια!
Πώς μπορείτε να μειώσετε τους παλμούς;
Μερικές φορές, αρκούν μερικές αλλαγές στον καθημερινό
τρόπο ζωής για να γίνει πιο αργή η καρδιακή συχνότητα. Οι υγιεινές συνήθειες
καταπολεμούν τα περιττά κιλά, κρατάνε μακριά τον κίνδυνο του διαβήτη και θέτουν
υπό έλεγχο τη συσσώρευση βλαβερών λιπών στο αίμα, τα οποία καταστρέφουν τις
αρτηρίες. Οι ειδικοί τονίζουν ότι αξίζει να δοκιμάσει κανείς να μειώσει τους σφυγμούς
του ακόμα αν αυτοί ξεπερνάνε μόλις τους 70 ανά λεπτό. Τα οφέλη αρχίζουν να
φαίνονται μετά από αρκετό καιρό, όμως είναι πολλά και δεν περιορίζονται στο να
μην αισθάνεται ο εν λόγω άνθρωπος κόπωση μετά από μία ήπια σωματική άσκηση.
Ένας πιο τονωμένος καρδιακός μυς έχει ως αποτέλεσμα οι
κοιλίες να γεμίζουν με περισσότερη ποσότητα αίματος και συνεπώς να αρκεί ένας
χτύπος για να τροφοδοτηθεί με αίμα και οξυγόνο όλο το σώμα. Κατά τη διάρκεια
της μέρας (και κατόπιν των μηνών και των ετών), η εξοικονόμηση έργου της
καρδιάς είναι σημαντική. Με αυτόν τον τρόπο, ο καρδιακός μυς προλαβαίνει να
ξεκουράζεται και άρα φθείρεται λιγότερο, όπως και οι αρτηρίες που δεν δέχονται
τόσο τακτικές διεγέρσεις. Και ακόμα κι όταν η καρδιά υποβληθεί σε σωματική
κόπωση και άρα ο οργανισμός ζητήσει περισσότερη ποσότητα αίματος, ο αριθμός των
παλμών δεν είναι ποτέ υπερβολικός.
Παραδειγματιστείτε από τους αθλητές
Η απόδειξη ότι η καρδιά μπορεί να αλλάξει ρυθμό, έρχεται
από τους αθλητές, οι οποίοι παρουσιάζουν πιο χαμηλή καρδιακή συχνότητα.
Σίγουρα, ως ένα βαθμό έχουν κληρονομήσει αυτήν την προδιάθεση, όμως παραμένει
γεγονός ότι η σωματική άσκηση επιφέρει μετατροπές στον καρδιακό μυ, ο οποίος
αρχίζει σταδιακά να χτυπά λιγότερες φορές το λεπτό. Η καρδιά των ανθρώπων που
δεν γυμνάζονται, μοιάζει ατροφική: κουράζεται με την παραμικρή άσκηση και
αυξάνει αμέσως τη συχνότητά της, καταναλώνοντας περισσότερο οξυγόνο. Αντιθέτως,
η συστηματική άσκηση προκαλεί τη λεγόμενη «καρδιακή υπερτροφία», δηλαδή αύξηση
των διαστάσεων του καρδιακού μυός, που συνεπάγεται με σταδιακή μείωση των μέσων
χτύπων ανά λεπτό. Κατά συνέπεια, η καρδιά εξοικονομεί ενέργεια και κοπιάζει
λιγότερο, καταναλώνοντας έτσι λιγότερο μυϊκό ιστό.
Επιπλέον, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα άτομα που δεν
γυμνάζονται, είναι επιρρεπή στην κυριαρχία του τόνου του συμπαθητικού νευρικού
συστήματος επί του παρασυμπαθητικού, το οποίο έχει το έργο να κρατάει υπό
έλεγχο τους σφυγμούς. Αυτό σημαίνει ότι η δραστηριότητα της καρδιάς
εντατικοποιείται και ως αντίδραση στα ψυχικά ερεθίσματα - αρκεί δηλαδή ένα
έντονο συναίσθημα για να κουράσει τον καρδιακό μυ. Για να επωφεληθεί η καρδιά
από τη σωματική άσκηση, αυτή θα πρέπει να είναι συστηματική. Ενδείκνυνται η
ποδηλασία, το τρέξιμο, η πεζοπορία.
Κάθε φορά που ανάβετε ένα τσιγάρο η καρδιά χτυπά πιο γρήγορα και διαρκεί αρκετά λεπτά μετά αφότου το σβήσετε.
Γιατί το κάπνισμα αυξάνει τους παλμούς;
Τέλος, οι καρδιολόγοι επισημαίνουν για μία ακόμη φορά ότι
το κάπνισμα βλάπτει την κυκλοφορία του αίματος. Πιο συγκεκριμένα, η νικοτίνη
έχει διεγερτική δράση πάνω στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα, στο
άναμμα κάθε τσιγάρου, η καρδιά να χτυπά πιο δυνατά ακόμα και για μερικά λεπτά
μετά το σβήσιμό του. Και όχι μόνο. Οι τοξικές ουσίες που παράγονται από την
καύση του καπνού, μπαίνουν στην κυκλοφορία του αίματος και εμποδίζουν τη
μεταφορά οξυγόνου σε όλα τα όργανα. Για να αποκαταστήσει αυτή την έλλειψη, ο
εγκέφαλος στέλνει στην καρδιά την εντολή να εργαστεί πιο εντατικά, έτσι ώστε η
ποσότητα οξυγόνου να γίνει επαρκής μέσω του αυξημένου αριθμού παλμών.
Με τον καιρό, η καρδιακή συχνότητα παραμένει αυξημένη, με
τρομερές συνέπειες τόσο για την υγεία της καρδιάς, όσο και των αρτηριών. Το
κόψιμο του τσιγάρου επιτρέπει στην καρδιά να λειτουργεί λιγότερο, αλλά με πιο
παραγωγικό τρόπο. Τα πρώτα οφέλη γίνονται αμέσως ορατά: η συχνότητα των παλμών
μειώνεται μέσα στην πρώτη μισή μέρα χωρίς τσιγάρο και τείνει να σταθεροποιείται
σε φυσιολογικά επίπεδα κάθε μέρα που περνάει. Επιπλέον, το κόψιμο του τσιγάρου
τονώνει την ικανότητα των πνευμόνων να συγκρατούν οξυγόνο, με αποτέλεσμα να
ζητάνε λιγότερο εφοδιασμό από την καρδιά και να της επιτρέπουν έτσι να χτυπά
λιγότερες φορές.
Test
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΕΛΕΓΞΕΤΕ
ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΣΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ;
Απαντήστε στις παρακάτω 10 ερωτήσεις και ανακαλύψτε αν η
καρδιά σας λειτουργεί σωστά.
1. Καπνίζετε;
Α. Όχι (3)
Β Ναι, αλλά όχι περισσότερα από 6-7 τσιγάρα την ημέρα (2)
Γ. Ναι, πάνω από 10 τσιγάρα την ημέρα (1)
2. Αισθάνεστε στρεσαρισμένοι;
Α. Ναι, μου συμβαίνει συχνά (1)
Β. Όχι, μου συμβαίνει σπάνια (3)
Γ. Ναι, μερικές φορές (2)
3. Τον τελευταίο καιρό, σας έχει τύχει να αισθάνεστε κουρασμένοι σωματικά και πνευματικά;
Α. Όχι (3)
Β. Ναι, κάνα-δυο φορές (2)
Γ. Συχνά (1)
4. Γυμνάζεστε;
Α. Όχι, δεν έχω χρόνο (1)
Β. Όποτε μπορώ, πηγαίνω στο γυμναστήριο (2)
Γ. Πηγαίνω στο κολυμβητήριο και κάνω ποδήλατο (3)
5. Περπατάτε τουλάχιστον μισή ώρα κάθε μέρα;
Α. Ναι, πάντα (3)
Β. Όταν έχω χρόνο (2)
Γ. Σχεδόν ποτέ (1)
6. Αν ανεβείτε τις σκάλες δύο ορόφων με τα πόδια…
Α. Λαχανιάζω ελαφρά (2)
Β. Νιώθω να μου κόβεται η ανάσα (1)
Γ. Το κάνω χωρίς καμιά δυσκολία (3)
7. Έχετε παραπανίσια κιλά;
Α. Ναι, αρκετά (1)
Β. Όχι, είμαι σε πλήρη φόρμα (3)
Γ. Ναι, κάνα-δύο (2)
8. Επισκέπτεστε τακτικά τον καρδιολόγο σας;
Α. Όχι, έχω να τον επισκεφτώ πολύ καιρό (1)
Β. Τον επισκέπτομαι μόνο όταν αντιμετωπίζω συγκεκριμένο
πρόβλημα (2)
Γ. Τον επισκέπτομαι με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα
(3)
9. Χρησιμοποιείτε συχνά το αυτοκίνητο;
Α. Όχι, προσπαθώ να μετακινούμαι με τα πόδια (3)
Β. Μόνο για τις πιο μακρινές αποστάσεις (2)
Γ. Ναι, κάθε μέρα (1)
10. Γνωρίζετε τον αριθμό των καρδιακών σας παλμών;
Α. Ναι (3)
Β. Μου τον έχουν πει, αλλά δεν τον θυμάμαι (2)
Γ. Όχι, αλλά δεν ανησυχώ γι’ αυτόν (1)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Προσθέστε τους πόντους που αντιστοιχούν στις απαντήσεις
που δώσατε παραπάνω, και διαβάστε το προφίλ σας: θα ανακαλύψετε αν η καρδιά σας
είναι ασφαλής ή αν αντιθέτως διατρέχει κίνδυνο.
Πάνω από 26 βαθμούς: Είστε στο σωστό δρόμο!
Συγχαρητήρια: η καρδιά σας είναι σε πλήρη φόρμα και, αν
συνεχίσετε να ακολουθείτε τον τρόπο ζωής που έχετε υιοθετήσει μέχρι σήμερα,
έχετε μεγάλες πιθανότητες να συνεχίσετε να χαίρετε άκρας υγείας. Σίγουρα, έχετε
κληρονομήσει μία καλή υγεία, όμως γνωρίζετε και πώς να τη διατηρείτε. Γνωρίζετε
την αξία των υγιεινών τροφίμων και αποφεύγετε αυτά που βλάπτουν την καρδιά.
Ξέρετε ότι η ήπια, αλλά συστηματική σωματική άσκηση ωφελεί το καρδιοκυκλοφορικό
σύστημα, όπως και το ότι μία απλή προληπτική επίσκεψη στον καρδιολόγο αποτελεί
την καλύτερη επένδυση για το μέλλον της υγείας σας. Συνεχίστε έτσι!
Από 16 έως 26 βαθμούς: Η φύση σας βοηθάει, αλλά προσοχή!
Το αποτέλεσμά σας δείχνει ότι είτε είστε νέοι και άρα
ακόμα μακριά από προβλήματα υγείας για την καρδιά και το κυκλοφορικό σας
σύστημα, είτε είστε ανάμεσα στους τυχερούς που χαίρουν βραδυκαρδίας εκ γενετής.
Επωφεληθείτε της κατάστασης, αλλά φροντίστε να τη διατηρήσετε έτσι και στο
μέλλον με τη βοήθεια συστηματικής σωματικής άσκησης, υγιεινών τροφίμων και μιας
ζωής χωρίς στρες. Καθώς θα περνάνε τα χρόνια, θα συλλέγετε τους καρπούς των προσπαθειών
σας.
Κάτω των 15 βαθμών: Είναι η στιγμή να κάνετε κάτι!
Οι συνήθειές σας δεν σας αφήνουν να έχετε «φιλική» σχέση
με την καρδιά σας. Όποια κι αν είναι η καρδιακή σας συχνότητα, δεν υπάρχει
αμφιβολία ότι κάνετε καθιστική ζωή, δεν διατρέφεστε σωστά, παρασύρεστε από το
στρες και πιθανά καπνίζετε πολύ. Αυτές οι συνήθειες σας απειλούν με ταχυκαρδία,
ακόμα κι αν μέχρι στιγμής έχετε φυσιολογική ή χαμηλή καρδιακή συχνότητα. Με το
πέρασμα του χρόνου, κινδυνεύετε να γίνεται επιρρεπής σε καρδιοκυκλοφορικές διαταραχές.
Μην χάνετε χρόνο λοιπόν. Απευθυνθείτε σε έναν έμπειρο καρδιολόγο, ο οποίος θα
σας εξηγήσει ποιους κινδύνους διατρέχετε από τον τρόπο ζωής σας και θα σας
βοηθήσει να υιοθετήσετε πιο υγιεινές συνήθειες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου